Czacką gwarą

 

Halo! Musze Wom przypomnieć naszum Czockum gware!
Cheba warto pisać,  bło tło czasyj stare!
Ady! Jułż wuja Ceśku ( Strugarek ) z Poznania,
downo tymu zabroł się du takiygu pisania.

Mniwiyncy tak młówiyli starzy lołdzie z Czołcza: 

Że przed piykorzym w prawo skryncało się du Biołcza, 

że u piykorza w składzie wszyjstkło się dustało, 

że nafta i chlyb razym, tło nie przeszkadzało. 

Buł prłoszek "Radion" i myjdło du pranio 

"Erdal" i "Dobrolin" do butów smarowanio, 

cugoryjo, młodzie, śledzie, faryna, karmelki 

i skarpytki tam buły, podwiunzki i szelki. 

Tero tło by Sanepidy zaroz w tło wkroczuły. 

ale downiej tło cołkiem inksze czasy buły!

Pańscy lułdzie we dwłorze, ciynżko harowali,
krybuny jych błoloły, a nie narzykali.
Jak stary Migdołek nimłóg już pracłować,
tło chłedziuł płe płolach, młusioł glap pilnłować.
Dło dum na szundach z włedum nosiyli wymbłorki
i lołli jum w stągwie, w rłezmajite gorki,
stągwie buły blaszanne, u dołu szyrłokie
i dużo włedy w nie wlazło, błe buły głymbłokie!

Biydniejsi we wsi, cło jym wiatr pioskiym sypoł w łoczy, 

kłezy trzymali, teroz już się kłezy prawie nie łoboczy. 

Naworke głotłowali, żyjwiyli się tym mlykiym. 

ślepe ryby jedli, -jużci, pyrki z gzikiym!

Głespłodłorze zaś, w Czołczu, w Brłyńsku i w Przyjsice,
bryczki płokupywali, a kłynie mieli jak piece!
Nie byle śrupy. W niedziele parłobków na kłeźle sołdzali
i du kłościoła na Mszum, z paradum jachali.
A jedyn bez drugiygo chcioł mieć lepsze kłynie
dłobrze je futrłowali, bardzo dbali ły nie.

Stały kłole kościoła i przyj murze łogrłodu.

-Raz pamiyntum, cheba takie co stoły łod przłodu 

musiały być płechliwe, błe jak sie płerwały, 

przeleciały przed pałac, bryczkę rłestrzaskały, 

jakby łeślypiune, mówię Wom, dosłownie 

że samym jyno dyjszlym wpadły na lodownie,

tam się płoprzewrocały i płokaliczuły! 

Takie tło wijdzicie zdarzynia w naszym Czołczu buły! 

I różne bachandryje tyż czasym się dzioły. 

Nieroz przy głeścińcu pijoki się loły! 

Pijoków dłeś nie buło, błe lułdzie pło trłosze 

cinźko zarobiune łoszczyndzali grłosze. 

Chłopłoki piniyndzy tak mieli niewiele, 

a łabłowiunzkowo ślyps buł na niedziele. 

A śtof jaki buł drłogi? Bejmy musioł chłować,

tyn cło na Wielkanoc, chcioł się łodklołtftłować. 

Jak ktu tytkę klymków lajznał se na świynto, 

tło taki wyjdatek na długo spamiyntoł. 

A tło guli tego: Brak buło piniyndzy, 

nie buło błogactwa, jyno wiyncy nyndzy! 

Żebroki ciyngiym chłedziuły, rłezmajite dziady... 

Z pałacowy kuchni dłustały łobiady. 

Piściuliniu chłedziuł, mioł z sobum piszczołke, 

bryńda łod niegu śmierdzioła, błe lułbiuł głerzołke! 

Różne starce chłedziuły, z małpum lub z papugum: 

W skrzyjneczce szuflodka buła, w nij jedna za drugum 

tłorybeczki płoukłodane buły -tedy tło zwiyrzuntko 

na ślepy los wyjciungło jedno zawiniuntko, 

abo z pierściuneczkiym, abo z kłolczykami 

a dzieci płodchłedziuły z swymi grłosikami! 

Muzyków buło dużo, z trumbami, z skrzyjpkami... 

Jeszczy downij nojwiyncyj tło zes katryńkami. 

I śpiywali tyż czynsto i bez te przyjśpiwki, 

chichrali się chłepołki, chichrały i dziywki, 

błe jak tu się nie śmioć, treść tyż swojum miały , 

łed taki jedny mi się słowa przypomniały: 

>>Członkiem "Kasy chorych" być, tło jest bagatelka,

lecz chorować ale żyć, tło rzecz bardzo wielka

-z młodum żunkum nłoce śnić, tło jest bagatelka, 

lecz z teściowum w zgodzie żyć, tło rzecz bardzo wielka!<< 

A nawet przed wojnum, łostatniymi laty, 

z Krłotłoszyjna chłedziuły młede askrobaty, 

i bez krzysołka skokały, robiuły piramidy 

aby grłosze zarobić! -Tela buło biydy! 

Młodziyż przyjszłeści ni miała, brakowało pracy! 

Widzicie wiync, że teroz jest cołkiem inacy. 

 

=Czasy się zmieniają -gwara wszędzie znika 

i na cały kraj nasz, kultura przenika!!!=

        CZESŁAW KAJAK

Polkowice rok 1986